donderdag 15 maart 2018

Naar een Atlantische politiestaat? (10) Militarisering van de repressie


Hoe moeilijk het zou worden de uitwaaierende sloppenwijken onder controle te houden werd de Amerikaanse militairen duidelijk gemaakt toen lokale milities in Mogadishu (Somalië) in 1993 de VS strijdkrachten verliezen toebrachten waardoor ze gedwongen werden zich terug te trekken (‘Black Hawk Down’); de bezetting van Irak leverde vergelijkbare lessen op. Vier jaar later werd een trainingsprogramma voor de verschillende Amerikaanse legeronderdelen gelanceerd om voorbereid te zijn op straatgevechten in de Derde Wereld. De RAND Corporation waarschuwde al voor een ‘verstedelijking van opstanden’.


De overtollige bevolking probeert te verhuizen uit de rampgebieden waar werkeloosheid, burgeroorlog over grondstoffen en overbevolking plus ecologische uitputting bij elkaar komen, maar waar ze belanden worden de problemen om de arbeid eronder te houden, zelfs de georganiseerde arbeid, daardoor alleen maar groter. Een Frans weekblad schrijft in dit verband dat het land bedreigd wordt door zowel ISIS (de Islamitische staat) en de CGT, de militante vakbond. De rellen in de voorsteden van de grote Franse steden, waardoor de regering-Villepin de noodtoestand instelde en de vergelijkbare explosie in Londen in augustus 2011, die zich verspreidde naar 12 andere steden, zijn voorbeelden. Vaak is als racistisch gevoeld politieoptreden de aanleiding, zeker in de frequente onrust in Amerikaanse steden. ‘Mogadishu’-achtige taferelen worden zo ook in het rijke Westen gemeengoed.


Als gevolg daarvan verschuift de nadruk op verdediging tegen de vijand van buitenaf weer naar de bestrijding van de interne vijand. Zo wordt de militarisering gelegitimeerd die vanaf de jaren 90 een nieuwe opvatting van veiligheid heeft opgeleverd waarin strikt militaire defensie uitgebreid wordt met grenscontrole en rellenbestrijding, ook in ontwikkelde landen.

De landen die de toon aangeven in het beheersen van de overtollige wereldbevolking zijn de VS en Israël. Zij hebben wat wel genoemd is de ‘wereldwijde repressiematrix’ vorm gegeven waarmee de armen en gemarginaliseerden in de wereld eronder worden gehouden. Geen ander land heeft zoveel ervaring op het gebied van gemilitariseerde beveiliging: de VS omdat ze de politieman van de wereld zijn en natuurlijk hun eigen zwarte bevolking moeten disciplineren, en Israël omdat het de toonaangevende autoriteit is op het gebied van beveiliging en langdurige pacificatie. Dit betreft overigens niet alleen de echte militanten omdat het zowel in het geval van de Amerikaanse zwarten als de Palestijnen, maar om een kleine groep actief verzet gaat (de ‘terroristen’). De meeste mensen zijn gewoon te arm en ze zijn hoofdzakelijk bezig om te overleven, hoe wanhopig ook. Vandaar dat een Israëlische specialist inzake bevolkingstoezicht de overdreven nadruk op terrorisme wegwuift. Misdaad en terrorisme gaan immers in elkaar over; het probleem is het bestaan van een rusteloze onderklasse.

De verruiming van het veiligheidsbegrip en de commerciële mogelijkheden die daardoor ontstaan, hebben een hele reeks bedrijven aangetrokken die niet direct als defensiebedrijven kunnen worden opgevat. SAIC, Booz Allen Hamilton, de RAND Corporation, Cisco, Human Genome Sciences, eBay, PayPal, IBM, Google, Microsoft, AT&T, the BBC, Disney, General Electric en nog vele anderen zijn geïnteresseerd in de nieuwe terreinen van afluisteren en nieuwe bewakingstechnieken. In Europa zijn het bedrijven als Thalès, Airbus, of Finmeccanica, maar ook het Israëlische Elbit, een defensieconglomeraat dat 16 procent van zijn omzet realiseert in de EU zijn markt verdubbeld door in de nieuwe veiligheidssector actief te worden.

Intussen blijft tussen de lokale Europese bevolking en de nieuwkomers een element van de vroegere koloniale verhouding bestaan. Een politiek van de angst, opgeroepen door de figuur van de ‘illegale immigrant’ te associëren met de ‘gevaarlijke klassen’ en de nieuw overtollige bevolking die samengepakt is in de sloppenwijken van de grote steden, brengt deze verhouding terug. Vooral ten aanzien van de derde generatie immigranten uit Noord-Afrika, Turkije, en elders, omdat zij niet langer de verwachting hebben hun situatie te verbeteren. In plaats van hier iets aan te doen door onderwijs en banen te scheppen. moedigen regeringen het wantrouwen onder de inheemse bevolking vaak aan.

Afluisteren is een centraal middel om de onrustige voorsteden en sloppenwijken te beheersen, zowel in de ontwikkelde als de onderontwikkelde wereld. Immers, de stedelijk omgeving creëert zoals een defensietijdschrift het formuleert, ‘een strijdtoneel waarvan het steeds moeilijker wordt te weten wat er speelt’. Deze onvolledige kennis wordt dan nog verder ondermijnd door gebruik van dubbelagenten, en door provocatie. Daarbij veroorzaakt het opportunistische en autoritaire optreden van de staat staatsterrorisme, waarmee terrorisme zou moeten worden bestreden. Maar daardoor wordt het gezag van de staat ondermijnd, het leger wordt een verzameling bewapende groepen die erg gaan lijken op degenen die in verzet gaan en de bevolking wordt blootgesteld aan geweld van twee kanten. Zelfs in de meest stabiele maatschappijen moeten mensen er op gaan rekenen, voortdurend hun identiteit te moeten bewijzen en om de haverklap gefouilleerd te gaan worden. Dat is de echte ‘oorlog tegen de terreur’: een wereldoorlog van lage intensiteit maar onbeperkte duur tegen gecriminaliseerde armoede in de steden.

Kees van der Pijl

Voor een complete tekst met verwijzingen, zie Surveillance Capitalism and Crisishttp://oorlogisgeenoplossing.blogspot.nl/p/blog-page_45.html

Geen opmerkingen:

Een reactie posten