De krachten die ontevreden zijn over de recente toenadering tussen met name Frankrijk en Rusland inzake de strijd tegen ISIS, hebben vandaag enkele belangrijke stappen gezet om deze beginnende samenwerking onderuit te halen.
Het bombarderen door Russische straaljagers van doelen in Syrië is de staten die ISIS en andere jihadistische groepen ondersteunen, natuurlijk een doorn in het oog.
Ook krachten in de VS zijn hierover zeer bezorgd. Want als dit zo doorgaat worden straks de EU-sancties tegen Rusland niet verlengd, wordt het ultrageheime TTIP-verdrag dat Europa nauwer aan Amerika moet binden voor de Europese landen minder urgent, en komen de Russen weg met de incorporatie van de Krim.
Om dit laatste te verhinderen, hebben de Amerikanen aangekondigd het reguliere Oekraïense leger te gaan trainen. Tot voor kort trainden de Amerikanen alleen de Oekraïense Nationale Garde, die bedoeld was om de fascistische en ultra-nationalistische strijdgroepen onder het gezag van Kiev terug te brengen. Maar met de nieuwe stap, volgens president Porosjenko bedoeld om the leren hoe Rusland verslagen moet worden, wordt een normalisering van de verhoudingen met Moskou weer teruggezet.
Nu kon minister van buitenlandse zaken Lavrov nog laconiek reageren op dit nieuwe besluit van het Pentagon, verwijzend naar de legers van Afghanistan en Irak die na de Amerikaanse invasies van die landen ook door de VS zijn getraind zonder dat dat veel heeft opgeleverd.
Het neerschieten van de SU-24 jager is natuurlijk iets heel anders en daar spelen ook hele andere zaken mee. Lavrov heeft zijn voor morgen, woensdag 25 november, geplande trip naar Antalya voor bilateraal overleg met de Turken al afgezegd.
Wat kan Erdogan, gesterkt door zijn recente verkiezingssucces (dat door nieuw geweld tegen de Koerden en de deels met hen verbonden partij is behaald na de eerdere nederlaag), hebben aangezet om zijn militairen opdracht te geven de Russen aan te vallen?
Toen de Russen Assads regime te hulp schoten op een moment dat de opmars van ISIS, al-Nusra, al-Sham en andere oppositiegroepen naar Damascus niet meer te stuiten leek, haalde de Turkse president fel uit naar de Russen. Een grote fout, de geschiedenis zou hen veroordelen, en ga zo maar door.
Maar Poetin op zijn beurt verklaarde enkele dagen geleden dat ISIS gesteund wordt door een groot aantal landen, waaronder verschillende leden van de G-20, en dat kon Ankara zich net als Saoedi-Arabië natuurlijk aanrekenen.
Eerder al had de Financial Times onthuld dat ISIS olie verkoopt aan Turkije en aan de Iraakse Koerden, die weer goede economische betrekkingen met Turkije hebben, in tegenstelling tot de Syrische Koerden die dichter bij de PKK staan (en waartegen Erdogan zoals gezegd de strijd juist heeft opgevoerd).
En nu heeft de Turkse president verklaard dat de Russische straaljager werd neergehaald omdat hij niet alleen maar de Turkse grens had gepasseerd maar omdat hij de NAVO-grens was gepasseerd. Dit wordt door de Russen natuurlijk ontkend, en hoe dan ook zijn het vliegtuig en de piloten in Syrië neergekomen—in een gebied dat door Turkmeense opstandelingen wordt beheerst. Op de eerste videobeelden staan Turkmeense strijders rond het lichaam van een dode piloot.
Dat de Turken de verwante Turkmenen met hun aanval hebben willen ondersteunen is zeker een factor die meegenomen moet worden.
Het feit dat NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg de Russen direct dreigend heeft toegesproken is niet onverwacht, daar wordt hij nu eenmaal voor betaald. Maar nu ISIS echt wordt aangepakt en heel, heel langzaam ook in de gevestigde media het inzicht doordringt dat deze groep zonder Turkije, Saoedi-Arabië en Qatar geen lang leven beschoren zou zijn heeft Turkije de zaak op de spits gedreven.
Nu zal moeten blijken of de andere NAVO-leden daarin meegaan. Zij steunen de jihadisten immers ook, al was het maar vanwege hun roep om regime-wisseling in Damascus, dan wel door de genoemde drie landen niet aan te spreken. Daarnaast heeft Seumas Milne in juni jl. in The Guardian onthuld dat de CIA en hun Britse collega’s, MI6, een ‘rat-line’ draaiende houden waarlangs wapens die in Libië zijn gedropt, naar de Syrische opstand worden getransporteerd.
Hoe dan ook is een uiterst explosieve situatie ontstaan.
Kees van der Pijl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten