woensdag 20 augustus 2014

Onderhandelingen in Berlijn, geweld op de grond, nieuwe onderhandelingen in Minsk


Gisteren kwamen er berichten over een bloedbad aangericht onder vluchtende burgers uit het gebied rond Donetsk en/of Loegansk. Volgens de Guardian waren er nal vijftien lichamen gevonden na een beschieting met ‘Grad’-raketten (hieronder in stelling bij een pro-Kiev-militie), ondanks dat de bussen in het konvooi duidelijk van witte vlaggen was voorzien en vrouwen en kinderen richting Russische grens vervoerde, waarvan ze nog zo’n 8 kilometer verwijderd waren. Tenzij dit een toevallige samenloop was, is de vrees dat het begin van overleg, geweld van de Oekraïense fascisten uitlokt, dus helaas opnieuw bewaarheid. 


De Oekraïense legerleiding kwam direct met de inmiddels vertrouwde verklaring dat de oost-Oekraïense opstandelingen dit expres hebben gedaan om Kiev in een kwaad daglicht te stellen, maar net als bij vorige incidenten is dat volledig ongeloofwaardig. Zo’n redenering is alleen plausibel als er een brede publieke opinie anti-Kiev zou zijn, die zo bespeeld zou kunnen worden, en die is er niet. In Europa en Amerika is de stemming alleen maar radicaal anti-‘Poetin’, dus wat valt er te winnen? De absurde details in de officiële lezing over de rol van de rebellen laat ik verder rusten. 


Intussen is een nog belangrijker overleg aangekondigd dan dat in Berlijn tussen de ministers van buitenlandse zaken, nl. een ontmoeting tussen Poetin (de echte dus) en Porosjenko, de enige gekozen politicus die Oekraïne rijk is. Op 26 augustus zullen ze elkaar spreken in Minsk, de hoofdstad van Belarus, in aanwezigheid van enerzijds de staatshoofden van de landen die aan de douane-unie met Rusland meedoen, nl. Belarus en Kazakstan. Met Porosjenko komen vertegenwoordigers van de EU-commissie mee, die Porosjenko’s handtekening voor hún vrijhandelsovereenkomst op zak hebben. Let wel, het oorspronkelijke conflict kwam voort uit het touwtrekken over deze twee projecten voor economische samenwerking, waar Oekraïne precies tussenin zit.

Naast deze multilaterale onderhandelingen zullen Poetin en Porosjenko ook samen overleggen. Volgens Poetins wordvooerder Peskov staan de betrekkingen tussen Oekraïne en de douaneunie op de agenda en zullen er meerdere bilaterale gesprekken zijn tussen de twee presidenten. Porosjenko heeft dit bevestigd en gezegd dat het stabiliseren van de situatie in Oost-Oekraïne hoog op zijn agenda zal staan. Zal dit weer nieuw geweld uitlokken van de kant van de Oekraïense fascisten?

Ondanks deze hoopvolle ontwikkeling, ongetwijfeld versneld nu de rekening voor de absurde sancties tegen Rusland binnenkomt, heeft de dynamiek van het conflict niettemin voorwaarden geschapen voor nog meer geweld.

Volgens opiniepeilingen zou de Radicale Partij van de uiterst rechtse Oleh Lyashko bij verkiezingen met 23,2 procent sterk uit de bus komen. Lyashko is mede-oprichter van het beruchte Azov-bataljon, een overwegend uit fascisten samengestelde militie. Ook Zweedse neo-Nazi’s die als scherpschutter bij de Maidan-demonstraties betrokken waren, en dus mogelijk ook bij de schietpartijen die in februari de bereikte onderhandelingsresultaten tussen de Europese ministers en Janoekowitsj van de baan veegden en het begin van het voortdurende geweld inluidden, maken ook deel uit van dit bataljon (zie hierover mijn eerdere blog).

Dat zo’n groepering op een kwart van de stemmen kan rekenen, kan alleen maar doordat het geweld zelf een mobiliserende werking heeft. Jouw kant leidt verliezen, en de woede daarover verspreidt zich als een olievlek, zodat veel meer mensen dan degenen die aanvankelijk een gewelddadige oplossing bepleiten, partij gaan kiezen. Mijn bron in Kharkov vertelt me dat het conflict hem al veel vrienden heeft gekost en dat het land verscheurd wordt.

En dat, zo lezen we in het laatste nummer van het gezaghebbende Foreign Affairs van de hand van John Mearsheimer, is volledig te wijten aan een totaal verblinde Westerse politiek die na de oorlog met Georgië in augustus 2008 nog steeds niet wilde inzien dat Rusland geen NAVO zal dulden in vitale opmarsgebieden aan zijn grens.

Kees van der Pijl

Geen opmerkingen:

Een reactie posten